Eindelijk weer internet, van Merzouga naar Fès

Merzouga, op bezoek bij Françoise, 20/01/2014

Nabij de camping bezoeken we de welputten (geiser) van El Aati, de bronnen wellen door hydrostatische druk op uit de ondergrond en uit een centrale buis spuit het warme water meters-hoog. Het bevat een hoog gehalte aan zouten, vandaar de roestige kleur van de omliggende infrastruktuur, het water heeft een aangename temperatuur, maar absoluut onbruikbaar.
Vanuit Erfoud, rijden we verder zuidwaarts naar de poort van de woestijn; Merzouga. Hier kunnen we uiteraard niet voorbij Ksar Sania, de auberge van Françoise die we vroeger bezochten (zie Cap'Dakar 2005) en door een allesverwoestende overstroming in 2006 heel haar levenswerk zag verloren gaan. Zes jaar later is Ksar Sania wederopgebouwd, zonder subsidies of tussenkomst van de verzekering kan Françoise weer gasten ontvangen. Chapeau voor deze kranige (voormalige) Parijse tandarts. De duinen van Erg Chebbi liggen er nog steeds, weliswaar niet meer exact op dezelfde plaats, maar wij maken er graag een grote wandeling in, en Tzar kan er zich helemaal in uitleven.

Encore plus "cap'sud" on rejoint Merzoga: la" porte du desert". C'est aussi ou habite Françoise au Ksar Sania (voir Cap'Dakar 2005), l'auberge qui etaient detruit complétement en 2006 par les innondations. Après six années, Ksar Sania est réconstruer (voir photo's), sans aucun support financiele, ni de l'assurance, ni de l'état. Chapeau pour cette dentiste parisien. Les dunes restent toujours beaux, on en profite de se ballader... et nTzar s'ammuse.

Timnay, 21/01/2014
Vandaag verlaten we het zuidelijkste punt van deze reis, om weer richting Tanger te rijden. Maar niet zonder eerst de zonsopgang mee te maken op het terras van het restaurant, en alhoewel het om 6u30 slechts een paar graden boven het vriespunt is, blijft het toch een altijd een facinerend schouwspel om de lichtgloed boven de duinen van Erg Chebbi te zien verschijnen. Onze 1ste halte onderweg wordt de blauwe bron van Meski, blauw refereert naar de "blauwe mannen", dat zijn Toearegs die steeds blauwe kleren dragen en er regelmatig langs kwamen. Nu is het een openbaar zwembad met aanpalende camping waar het in het hoogseizoen erg druk kan zijn. In Rich is er jaarmarkt, en dat willen we niet missen, er worden niet alleen dieren verkocht (ezels, paarden, schapen...) maar ook alles wat een mens maar kan bedenken. Wij eten er elk een half broodje belegd met kefta uit het vuistje aan 10 Mad/st (1 €) , een buitenkansje. Via Er-Rachidia rijden we verder noordwaarts, voorbij het stuwmeer van Hassan Addakhil, met een indrukwekkende dam van rode aarde, en de bergengtes van de Ziz. De Ziz slingert zich in grillige kronkels tussen de hoge wanden van de kloof.Wij rijden door de tunnel van de legionnaires. De noordelijke bergflanken van de Moyen Atlas zijn nog bedekt met sneeuw. In Middelt gaan we op zoek naar het weefatelier van de zusters fransicanessen in de kashba Myriem. Onder leiding van de zusters weven jonge berbermeisjes tapijten en borduurwerk in Fès-steek met een engelengeduld tot wondermooie doeken. Oorspronkelijk startten de zusters deze instelling op voor weeskinderen. De overnachtingsplaats voor vandaag vinden we in Timney.

Le voyage se continue vers le nord maintenant. D'abord on regarde le levé du soleil au terras de toit... sublime ! Le 1ère arrêt du jour est les sources blues de Meski, blue" d'apres la visite des "hommes blue" à cette site. A Rich on visite le marcé annuelle, un spectacle à voir La on vent des annimaux et tout autre choses. Le pain Kefta à 1€/p est très bien ! Les Gorges du Ziz et le tunnel des légionnaires sont splendide, les parties nord du Moyen Atlassontsont couverter du neige. Au Kashba Myriem (Midelt), les soeurs franciscaine apprennent les filles berbères l'art du broderie à noeux Fès et tissage berbères. On se couche au camping Timney.

Fès, l'imperiale, 23/01/2014
We rijden verder noordwaarts, van Timney naar Fès, door de Hoge Atlas. Al snel wordt het landschap winters als we boven 2000 m klimmen. De sneeuwruimers hebben hun werk goed gedaan, en het wegdek vrij gemaakt. Als we de col de Zad oversteken (2300m) begint het te regen, en dat zal de ganse dag duren. De vergezichten ontbreken en als we door het cederbos rijden zien we ook geen apen, die zich daar schuil houden. We rijden via Ifrane door de wintersportgebieden van Marokko. Je merkt dat de beau-monde van Marokko hier thuis hoort; de huizen en lanen doen eerder aan Zwitserland denken, vandaar ook dat Ifrane le Maroc Suisse wordt genoemd. Om zo'n regendag snel te vergeten gaan we in Fès shoppen in de Marjane, maar omdat ze daar geen wijn verkopen (gedurende 2 maanden na de ramadam) gaan we naar de Carrefour, hun wijnkelder is wel open en biedt naast de marokkaanse wijnen, ook franse geestrijke dranken aan. De marokkaanse Cuvée Président Gris en Rosé genieten onze voorkeur.
s'Anderendaags bezoeken we Fès. De koningsstad is een fascinerende, mysterieuse stad met een rijk verleden. De stad heeft haar tradities kunnen bewaren, met haar universiteit (een van de oudste van de wereld), haar kunstnijverheid en haar kleine ambachtslui, maar ze ontwikkelde zich desondanks als een moderne stad, en was de hoofdstad van het land tijdens de franse kolonisatie. Fès is eigenlijk drie steden in één, het jonge Fès dat dateert van de tijd van het franse protectoraat en belangrijk is voor zijn hotels en restaurants, het iets oudere Fès dat in de 13de eeuw door de Meriniden werd gebouwd, en het oude Fès met zijn medina. En daarin gaan we uitgebreid toeren, gelukkig met 2 gidsen, één die vooraan loopt en uitvoerig vertelt, en een andere die achteraan bezemwagen speelt, om achterblijvers in de gaten te houden en bij de groep te houden. En dat is zeker geen overbodige luxe, want de wirwar van straatjes die niet breder zijn dan 2 m zijn een doolhof, met handelaars die soms op minder dan 2m "gevelbreedte" hun zaak runnen. Uiteraard kan je er ALLE produkten vinden, niet alleen voedingswaren, maar ook kleding, huisgerief, kunstnijverheid...en dat wordt je niet alleen door de handelaars zelf aangeprezen maar tevens ook door opdringeringe straatverkopers, en daarbij (zoals in Marrakech) de kunst van het afbieden uitstekend beheersen. Gelukkig wordt hier geen gemotoriseerd verkeer toegelaten (wel ezels !?) en wordt de lucht niet bezoedeld door af en aanrijdende brommers zoals in Marrakech. Voor de reukhinder zorgt de lederbewerkingswijk wel, waar de ruwe huiden worden gedrenkt in ammoniak gemengd met duivenpoep en overtollige vet- en ingewandenresten worden verwijderd !? Het munttakje dat je wordt aangeboden om onder je neus te houden tijdens je bezoek komt dan ook goed van pas.
Fès is de culturele hoofdstad van Marokko en een van de belangrijkste religieuze centra van het land, en speelt een toonaangevende rol in het intelectuele leven van het land, lange tijd werd deze stad als het "Athene van Afrika" beschouwd. Na de onafhankelijkheid kende Fès een sterke achteruitgang, zakenlui haasten zich naar Casablanca, politici en intellectuelen zoeken hun heil in Rabat, en het kapitaal vlucht mee. Gelukkig heeft de Unesco samen met diverse mecenassen het nut ingezien van een ingrijpende reddingspoging van de medina en wordt er druk gerestaureerd en gesaneerd.